Türkiye’de yiyecek-içecek fiyatlarına hemen her gün zam gelmesi vatandaşların tepkisine neden oldu. Sosyal medya platformları üzerinden örgütlenen çok sayıda kullanıcı 20-21 Nisan tarihlerinde restoran ve kafelere gitmeme kararı aldı. Vatandaşlar tepkisini sosyal medyada başlattığı #boykot hareketiyle gösteriyor.

FİYATLAR TUTARSIZ
Ödedikleri hesapların fişlerini sosyal medyadan paylaşarak duruma isyan eden vatandaşlar, yemek sektöründeki bu kontrolsüzlüğe acil çözüm getirilmesi çağrısında bulunuyor. Bir kişilik serpme kahvaltının bin lirayı bulması, bir fincan kahve içmenin bile maliyetinin 150 liraya ulaşması öfkeyi ve tepkiyi beraberinde getirdi. Porsiyon oranlarının küçülmesi, fiyatların artmasını da engellemedi. Semt ve restorana göre fiyatlarda yaşanan tutarsızlık aynı şehirde 100 liraya da 15 liraya da çorba satılmasına neden oluyor.

BİR SU 80 LİRA
Restoran ve kafelerden aldıkları fişleri paylaşan vatandaşlar, boykota destek veriyor. Sosyal medyadan fiyatlara tepki gösteren avukat Tamer Acaroğlu, “Köklü bir restoranda yemek yiyorsunuz 3.000 TL hesap geliyor. Fatura yüzde 1 KDV ile ‘ekmek-un’ kesilmiş. Bir suya 80 TL yazmayı biliyorlar, vergi dairesine bildirirken ‘ekmek abi ya ekmek yediler bir şey değil’ dedi.

DENETİM ŞART
Mehmet Gem “Sahanda yumurtayı 750 TL’ye, yarım ekmek tavuk döneri de 350 TL’ye kimse satmasın. Öyle saçma fiyatlar var ki; 1 tane mercimek çorbası 200 TL, 1 bardak çay 30 TL, 1 fincan kahve 100 TL, olamaz. Denetim şart, yemeğe boykot şart” açıklaması yaptı. Barış Ülgen “Bu hafta sonu dışarıdan su bile içmeyeceğim. Karınca misali yangını söndüremezsek bile en azından tarafımız belliolsun” paylaşımında bulundu.

BELEDİYELER DENETLESİN
Tüketiciler Derneği (TÜDER) Genel Başkanı Levent Küçük:

Perakende satışlarda fiyat etiketleri ve fiyat listeleri, tüketicilerin fiyat mukayesesi yapmalarını sağlamak açısından büyük önem taşımaktadır. Ancak organize perakende işletmeler ile kurumsal firmalar dışında birçok işletme fiyatların sürekli arttığını gerekçe göstererek, fiyat etiketi koymaktan imtina ediyor. Yerelleşme ve siyasi kaygılar nedeniyle, esnaf ve ticaret kesimi ile karşı karşıya gelmek istemeyen belediyelerin denetimlerinin yetersizliği de bunda etkili olmaktadır. Dolayısıyla yerel seçimler sonrası göreve başlayan Belediye Başkanları ve yönetimlere çağrımız; tüketicilerin ekonomik çıkarlarının korunması ve şehirlerinin daha yaşanabilir hale gelmesi amacıyla, fiyat etiketi yönetmeliği ile belirlenen esasları uygulamalıdır. Bunu sağlamak amacıyla, meslek odaları ve STK’lar ile iş birliği yapılarak, öncelikle ticaret ve esnaf kesimini bilgilendirici ve uyarıcı broşürler, yazılar dağıtılması, eğitimler gerçekleştirilmesi de yerinde olacaktır.

BOYKOTTA HAKLILAR
Türkiye’nin en büyük restoran derneği olan Tüm Restoranlar ve Turizmciler Derneği (TÜRES) Başkanı Ramazan Bingöl’e “Bizim sektörün beni linç edeceğini biliyorum ama vatandaş boykot etmekte haklı mı? Haklı. Ben de katılıyorum, pahalı. Geçen hafta Bakü’deydim. Baktım oradaki fiyatlara. Türkiye’de aynı hizmet daha pahalı. Turistler de bu durumdan çok şikâyetçi. Bu gidişle turizm bitecek! İçimizde yanlışı olan, fırsatçılar var mı? Var. Enflasyonu artıran bir numaralı faktör maalesef hizmet sektörü. Bunlar hep kabulüm ama bir yandan da bizim de haklı olduğumuz noktalar var. Tüm bu durumun tek sorumlusu lokantacılar da değil. Et, süt, enerji fiyatları, işçilik, kıdem tazminatları, vergiler, kiralar… Dolayısıyla Ankara’ya geldim. Bazı bakan ve milletvekillerimizle konuşacağım, ne yapabiliriz diye. Yoksa sürdürülebilir bir durum değil bu. Hem vatandaşı hem esnafı memnun edecek bir formül bulmalıyız.” ifadelerini kullandı.

TÜİK’İN AÇIKLADIĞI ORANIN ÜSTÜNDE
Sabah’ta yer alan habere göre, Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) mart ayı için açıkladığı enflasyon verilere göre de lokanta ve otellerdeki yıllık artış yüzde 94.97 oranıyla, yüzde 68.50 olarak açıklanan TÜFE’nin üstünde kaldı. Haziran 2023’ten bu yana yaklaşık 9 aydır yıllık bazda zam şampiyonu lokanta ve otellerdi. Mart ayında zirveyi eğitime bıraktılar. Verilere göre, yıllık bazda fiyatı en fazla artan grup yüzde 104.07 ile eğitim olmuştu.

HÜKÜMET YENİ ÖNLEMLER ALACAK
Hükümet de vatandaşların isyanı karşısında fahiş fiyata karşı yeni önlemleri devreye almaya hazırlanıyor. Önceki gün AK Parti MKYK Toplantısı’nda Başkan Recep Tayyip Erdoğan’ın “Fahiş fiyat uygulamalarına dair çok yakın vadede ciddi yaptırımlar gelecek” mesajı verdiği öğrenildi. Ticaret Bakanlığı da 81 ilde restoran ve kafe denetimlerini hızlandırdı.

Bakanlık, fiyat listelerinin lokanta, restoran, kafe, pastane ve benzeri yiyecek ve içecek hizmeti sunulan iş yerlerinde giriş kapısının önüne ve hizmet sunulan masaların üstüne, tüketiciler tarafından kolaylıkla görülebilir ve okunabilir şekilde konulması şartını getirmişti. Söz konusu uygulama, 1 Ocak’tan itibaren yürürlüğe girdi. Gıda işletmelerinin bu düzenlemeye uyumu bakanlık tarafından yakın takibe alındı. Ticaret İl Müdürlükleri 81 ilde denetim yapıyor. Fiyat listelerinin dükkanların önüne asılıp asılmadığı, fiyat listelerinde ürünlerinin fiyatının yazıp yazmadığı, servis ücreti alındığına dair bilgi bulunmamasına rağmen ücret alınıp alınmadığı kontrol ediliyor. Tespit edilen her bir aykırılık için 2 bin 172 lira idari para cezası uygulanıyor.

CEZA 800 BİN TL’YE ÇIKACAK
Ticaret Bakanı Ömer Bolat da önceki gün katıldığı bir TV programında fahiş fiyat artışına karşı uygulanacak cezaların artırılacağı mesajını verdi. Cezaların artırılması için yapılan çalışma Meclis’e sunuldu.

Düzenleme yasalaşırsa, fahiş fiyat artışına karşı 2020’de 10 bin TL, 2024 başında 52 bin 500 TL olan alt sınır uygulaması, 80 bin TL’ye çıkarılacak. Üst sınır da 525 bin TL’den 800 bin liraya yükselecek. Stokçuluk yapanlara da ağır ceza gelecek. Kanunda firma başına 353 bin lira olan alt sınır, 800 bin liraya yükseltilecek. Üst sınır da 11 milyon liraya çıkarılacak. 15 güne kadar geçici kapatma uygulaması da gelecek.

VATANDAŞ ŞİKAYET ETSİN
Ticaret Bakanı Bolat, “Kim fahiş fiyat uyguluyorsa vatandaşın onu boykot etmesi gerekir. Hem bize şikayet edebilir hem de alışveriş yapmayarak o işletmeyi cezalandırmak mümkün” ifadelerini kullandı.

SOSYAL MEDYA DA İSYANDA
* Mühendisyen: Yarım ekmek tavuk döner 200 lira olmaz. Bir tabak mercimek çorbası 200 lira olmaz. Bunun adı enflasyon değil, fırsatçılık!

* Realist Aydın: Dün gece 3 porsiyon Adana Kebaba 1100 lira verdim. Hakikatten yuh!

* Gül Yörük: 100 gram Türk kahvesinden 14 fincan kahve çıkıyor. En iyisinin 100 gramı 42 lira. Bir fincanın maliyeti 3 lira, üstüne işçilik, kira, masraf, vergiler… Ne koyarsan koy! Bir fincan kahveyi 80 liraya satamazsın!

* Ahmed Sayım: Diyorlar ki: “paran yoksa sen de dışarı çıkma.” Hiç mi nefes almayalım? Eşimiz ile evladımız ile bir ince belli çay da mı içmeyelim. Bardağı olmuş 60 lira. Yazıktır!

* Elif Pekmezci: Geçen Eminönü’nde güya “tarihi” bir tatlıcıda bir incirli muhallebi, bir sütlaç ve iki çaya 520 lira ödedik. Sanık sizin!