Türkiye 91 ülkeye vize muafiyeti tanıdı. Son olarak Bulgarlara pasaportsuz giriş hakkı tanındı. Geçerliliği 5 yıl geçmiş pasaportlara bile kapı açıldı. Ancak Norveç’te olduğu gibi komşuda da mütekabiliyet ilkesi işlemedi. Meksika bile ‘onaylandı kaşesi basmazken ‘Türkler sadece 6 ülkeye kimlikle girebiliyor’ tartışması başladı. ABD’yle birlikte Avrupa’nın da Türk vatandaşlarının vizelerine neredeyse ‘geçit vermemesi’ bu konudaki rahatsızlığı artırdı.

SCHENGEN’DE RETLER 2015’TE YÜZDE 4’TÜ 4 KAT ARTIŞLA 2021’DE YÜZDE 16’YA ÇIKTI

Schengen başvurularında 2015’te yüzde 4 olan retler geçen yıl yüzde 16.5’ya çıktı. 100 euroluk ücretin iade edilmemesi de tepki çekerken AB Türkiye Delegasyonu Başkanı Nikolaus Landrut “Siyasi değil objektif bakılıyor. Türkiye’ye retler küresel ortalamaya yakın” dedi. Retlerin daha çok Afrika ve Orta Doğu ülkelerine verilmesi Türkiye’nin konumlandırıldığı yeri gösterdi. İtibar zedeleyen konuda sonuç alacak adım atılması gerektiği belirtildi.

AVRUPA VİZEDE TÜRKİYE’YE AFRİKA MUAMELESİ YAPIYOR

Avrupa Birliği ülkelerine gitmek için Türk vatandaşlarının Schengen vizesi başvuruları çileye dönüştü. Başta Almanya olmak üzere bazı ülkeler 10 Türk vatandaşından altısının talebini reddetmeye başladı. Ankara “Burada kasıt var” derken, AB Türkiye Delegasyonu Başkanı
Nikolaus Meyer’in açıklaması Türkiye’nin vize retlerinde Afrika ve Ortadoğu ile aynı klasmana koyulduğunu gösterdi. Mayer “Türkiye’de daha karmaşık ve aldatmaya açık başvurular var. Türkiye’ye ilişkin ret oranı küresel ret ortalamasına yakın” dedi.

Avrupa Birliği ülkeleri turistik, ticari, eğitim ya da sağlık amaçlı tüm seyahat tiplerinde Schengen vizesi için yapılan başvuruların birçoğunu olumsuz sonuçlandırıyor. Bazı ülkeler her 10 başvurudan altısını reddediyor. 2014’te yüzde 4, 2020’de 13 ve 2021’de 20 olan ret oranı katlandı. Schengenvisainfo.com’un editörü Shkurta Januzi, diğer ülkelerle karşılaştırıldığında Türkiye’deki vize ret oranlarının daha hızlı ve istikrarlı arttığını belirtti. Buna göre, Almanya Türkiye’den yapılan vize başvurularının 2016’da yüzde 6,7’sini reddederken, bu oran 2018’de yüzde 11,9’a, 2021’de yüzde 22,2’ye yükseldi. Fransa’nın ise 2016’da yüzde 3,2 olan ret oranı 2018’de yüzde 5,8’e, 2021’de yüzde 13,1’e yükseldi. Binlerce TL’yi bulan ücretlerin 26 milyon euroluk kısmı da ilgili ülkelere kaldı. 10 haftaya uzayabilen bekleme süreleri ve sayısız evraka rağmen vize alınamayınca seyahat acentaları da turlarını iptal etti.

26 MİLYON EURO BOŞA GİTTİ

2015’ten bu yana Türk vatandaşları Schengen vizesi için toplam 315 milyon euro harcadı. Ret yanıtı alanların yaptığı harcama ise tam 26 milyon euro. En büyük kayıp bu sene yaşandı. Özellikle 2022’den bu yana Türk vatandaşları başvurularında hüsranla karşılaşıyor. Son aylarda turistik veya ticari fark etmeksizin ret oranları o kadar arttı ki Türk vatandaşlarının itiraz oranı yüzde 62.9 oldu. Schengen ülkeleri vize başvurularını reddederken benzer nedenler sunuyor. Bunlardan en fazla görülenleri “Seyahatinizi inandırıcı bulmadık” ve “Sunduğunuz belgeler bizi tatmin etmedi” veya “Döneceğinizden emin olamadık” oluyor.

İŞ İNSANLARI BİLE REDDEDİLİYOR

Vize başvuruları reddedilenler arasında gideceği fuara davetiyesi olan iş insanları bile var. İş dünyası da çileye dönüşen sürecin bir an önce çözülmesini istiyor. Türkiye Seyahat Acentaları Birliği (TÜRSAB) Başkanı Firuz Bağlıkaya, Schengen vizesi başvurularında yaşanan sıkıntıların seyahat acentelerinin üzerlerindeki yükün daha da artmasına yol açtığını belirterek “Seyahat acentelerimizin ticari faaliyetlerini olumsuz etkileyen bu sorun, turlarda iptallere kadar varan sonuçlar yaratmaktadır” ifadelerini kullandı.

MEKSİKA DA GERİ ÇEVİRDİ

Vize ret kararlarına ABD’de imza atmaya başladı. Öyle ki tepkiler sonrası Washington’dan “Ret kararları Türkiye’ye özel bir durum değil” açıklaması yaptı. Yaşanan sıkıntılar Latin Amerika ülkelerin de sıçradı. Meksika hükümeti Türklerin sınırdan ABD’ye geçişlerini gerekçe göstererek vize başvurularını reddediyor. Bunlardan biri de Meksika’ya alınmayan YouTuber Deniz Pehlivan oldu. Pehlivan “E vizemiz olmasına rağmen Türkiye’den kaçak gelen mülteci sıfatıyla gördükleri için uçağa dahi almadılar” sözleri gelinen noktayı ortaya koydu.

ANKARA: RETLERDE KASIT VAR

Krizin katlanarak büyümesi sonrası CHP’li Utku Çakırözer “Dışişleri vatandaşımızın çilesine son vermek için gerekli başvuruları yapmalı” dedi. Hükümetten ise ‘kasıt var’ açıklaması geldi. Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu “Biz burada kasıt görüyoruz. Halkımız da böyle görüyor. Eylül başında Batı ülkelerin büyükelçilerini arkadaşlarımız bakanlığa çağıracak ve gerekli uyarıları yapacaklar. Bundan sonra da düzelmezse biz de karşı tedbirler alacağız” demişti.

TÜRKİYE AFRİKA İLE AYNI LİGDE

Yaşanan süreçte AB Türkiye Delegasyonu Başkanı Nikolaus Meyer-Landrut’tan dikkat çeken bir açıklama geldi. Meyer-Landrut, Reuters’ın konu ile ilgili sorusu üzerine, Schengen başvurularının siyasi temelli olarak değil somut kriterlere göre ele alındığını belirterek; Türkiye’de görece daha karmaşık ve aldatmaya açık başvurularla karşılaştıklarını savundu. “Siyasi değil objektif temellere dayalı olarak karar alınır” diyen Meyer-Landrut, Türkiye’ye ilişkin ret oranının geçen yıl yüzde 13-14 seviyesindeki küresel ret ortalamasına yakın olduğunu belirtti. Ancak Avrupa Konseyi kurucu üyesi olan ve adaylık süreci yürüten Türkiye’nin Ortadoğu ve Afrika ülkeleriyle aynı oranda vize retleriyle karşılaşması tepki çekti. Avrupa’nın Türkiye’yi vizede Afrika ligine aldığı yorumları yapıldı.

CDS’DEN SONRA TÜRK PASAPORTUNUN DA RİSK PUANI ARTTI

Faiz indirme kararları, doların rekor kırması, Türkiye’nin CDS puanının ateşini yükseltirken yaşanan sıkıntıların ülke pasaportunun risk puanını da artırdığı belirtildi. Son dönemde yaşanan vize sıkıntılarının bununla bağlantılı olduğu ifade ediliyor. Duruma dikkat çeken Dünya gazetesi yazarı Şeref Oğuz “Öğrenci vizesinden turistik vizeye kadar seyahat akışlarında sorunlar çıkıyor; AB vizeleri problem oluyor. Türkiye üzerinden AB’ye iltica etmeye çalışanlarla iş insanları, konferans vermeye giden öğretim görevlileri aynı kefeye konuluyor. Uluslararası ölçekte her şey, kredibilite üzerinden yürür. Bir kere kaybetmeye başladığında kaçak, göçmen muamelesi görürsün. Diğer ülkeler sizi her an “düzen bozucu” ve tehdit olarak algılar” dedi.